Hayalet şehir; Kapalı Maraş

Geçtiğimiz hafta sonu 2 arkadaşımla birlikte 3 günlük bir Kıbrıs tatiline çıktım. İlk defa gittiğim Kıbrıs'tan gerçekten çok etkilendim. İskele şehrinde konakladık. Bu 3 günü Gazimağusa ve çevresini geçirdik. Her ne kadar bakımsızlığı ile dikkat çekse de adaya hayran kaldık.

Tabi ki Kapalı Maraş bölgesini de gezdik. Gazimağusa şehrinde bulunan bölge gerçekten hayalet bir şehir gibi duruyor. Geçmişte Kıbrıs'ın en ünlü bölgesi olan Kapalı Maraş, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nda Kıbrıslı Rumlardan oluşan nüfusu tarafından terk edilmiş. Harekât sonrası askerî kontrolde kalmış, büyük bir kısmı yerleşim ve iskana kapatılmış. Türk ordusunun eline geçmesinin ardından Maraş, askerî yasak bölge ilan edilmiş. 1976-77 yıllarında Maraş bölgesinin kuzeyinde kalan bazı sınırlı bölgeler iskâna açılarak önce güneyden göçmen olan Kıbrıslı Türkler, sonrasında da Türkiyeli göçmenler bu bölgeye yerleşmiş.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına konu olan Maraş bölgesi için 11 Mayıs 1984 tarihinde alınan 550 sayılı kararda "Maraş'ın herhangi bir bölgesine sakinleri dışında insanlarca yerleşilmesinin kabul edilemez olduğu değerlendirilir ve bölgenin idaresinin Birleşmiş Milletlere verilmesi için çağrıda bulunulur” ifadeleri kullanılmıştır. Annan Planı'na göre Kapalı Maraş, Rum tarafının denetimine bırakılacaktı. Ancak yapılan referandumda Annan Planı, Kıbrıs Türklerince kabul edilmesine rağmen Kıbrıs Rumları tarafında reddedilince bu durum gerçekleşmedi.

Maraş bölgesinin içerisinde Birleşmiş Milletlere ait bir adet bina bulunuyor. Yaklaşık 400 metre ilerisindeki altı apartman, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne orduevi yapılması için tahsis edilmiş. 2020 öncesinde bölgeye, Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile orduevinin yanında bulunan kız öğrenci yurdunda kalan kişiler dışında içeriye giriş kesinlikle yasakmış. "Hayalet Şehir" olarak tabir edilen bu bölgeyi görmek isteyen turistler, Maraş İkon Kilisesi'nden ileriye gidemiyorlarmış. Buna karşın 2016 yılından itibaren turistlerin kiliseye de girmeleri yasaklanmış. Askerî kimlikleri olanlar, bölgede bulunan kız yurdunda kalan öğrenciler ve öğrenciler için çalışan kayıtlı taksiler dışında hiçbir şekilde sivil araç ve yaya bu mahalleye alınmıyormuş.

18 Haziran 2019 tarihinde yapılan KKTC Bakanlar Kurulu Toplantısı'nın ardından dönemin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı Ersin Tatar ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay'ın yaptıkları ortak açıklamalar doğrultusunda Maraş'ta öncelikle bir envanter çalışması yürütüleceği ve ardından şehrin tekrar turizme açılacağı bildirildi. Envanter çalışmalarında Kıbrıslı ekiplere Türkiye'den gelen uzmanların da yardım etmesi ve ortak yürütülecek bir çalışma sonucunda Maraş'taki taşınır ve taşınmaz mülklerin kayıtlarının tutanak altına alınması kararlaştırıldı. Maraş'ın altyapısının yenilenip, çevre düzenlemesi yapılarak yeniden inşa edilip turizme açılmasının maliyeti 10 milyar Dolar olarak öngörüldü. Daha sonra Maraş 8 Ekim 2020'de kademeli olarak açılmaya başlandı.

İşte Kapalı Maraş bölgesinin kısa tarihi.

Gerçekten bir hayalet şehri andıran bu bölgeden çok etkilendim. Maraş 1970'lerin başlarında zirveyi yaşamış. Lüks oteller, kafeler, araba galerileri, harika plajlar ve tatile gelen jet-set'iyle sürekli gelişen bir bölgeymiş. Hatta Marilyn Monroe, Elizabeth Taylor, Sophia Loren gibi ünlülerin, zenginlerin, İngiliz Kraliyet Ailesi'nin müdavimi olduğu bir bölge.

Kuzey Kıbrıs'a yolu düşenlerin mutlaka uğramasını tavsiye ederim...