İstanbul'da yapılaşma
Bir kısım deprem uzamnlarına göre büyük Maramara depereminin eli kulağında. Bazı bilim insanları ise mutlaka olacfak ama henüz erken diyor. Bazıları da büyük bir yıkıcı depremin olmayacağını söylüyor.
Her durumda metropol şehrin yapı stokunun sağlam olması kaçınılmaz. Ama İstanbul’da yıllardan beri devam eden bir yapılaşma sorunu var. Özellikle 1950’lerden sonra göçle birlikte çok sayıda bina denetimsiz inşa edildi. 1999 Marmara Depremi öncesi yapılan yapıların önemli kısmı bugünkü standartlara uymuyor. Aynı parselde fazla kat, dar sokaklar ve yetersiz toplanma alanları riski artırıyor.
Eski binalarda beton dayanımı çok düşük. Betonun kalitesinden çok, uygulama hataları en büyük problem. Depremde binaları yıkan şey “beton” değil, kötü beton + kötü mühendisliktir.
İstanbul, Kuzey Anadolu Fayı’na çok yakın. Bilim insanları, özellikle Marmara Denizi içindeki faylarda büyük bir deprem olasılığının yüksek olduğunu söylüyor. Risk, depremden çok dayanıksız bina stokundan kaynaklanıyor.
2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği sonrası yapılan yapılar:
Doğru projelendirme. Kaliteli beton. Etkin denetim varsa çok daha güvenli.
Ancak “yeni bina = kesin güvenli” demek doğru değil; zemin etüdü ve uygulama kalitesi şart.
Kentsel dönüşüm, rant odaklı değil, risk odaklı olmalı. Depremde hasarı belirleyen en önemli faktörlerden biri zemin türü. Aynı bina, farklı zeminde çok farklı sonuçlar verir. Bu bölgelerde alüvyon, dolgu ve yumuşak zemin yaygındır; deprem dalgalarını büyütür. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece, Zeytinburnu, Bakırköy (sahil kesimleri), Yeşilköy – Florya, Haliç çevresi, Maltepe – Kartal sahil hattı, Pendik sahil kesimleri, Tuzla (dolgu alanlar) bu bölgelerde bina sağlam değilse yıkım riski çok daha yüksektir. Orta riskli bölgeler ise Bahçelievler, Bağcılar, Esenler, Ümraniye, Sarıyer’in bazı kesimleri şeklinde sıralanıyor. Kentsel dönüşüm maalesef çoğu zaman deprem güvenliği yerine rant odaklı yapılıyor. En sık yapılan hatalardan biri sadece bina yenileniyor. Zemin, çevre ve altyapı hesaba katılmıyor
