Rusya’nın doğusunda, Kamçatka Yarımadası açıklarında meydana gelen 8.8 büyüklüğündeki depremin ardından, birçok ülkede tsunami alarmı verildi. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS), depremin Türkiye saati ile 02.24’te, yerin yalnızca 19 kilometre derinliğinde gerçekleştiğini duyurdu. Depremin merkez üssüne en yakın yerleşim yerlerinden Petropavlovsk-Kamçatski’de 13 metreye ulaşan tsunami dalgaları gözlendi. ABD’nin batı kıyıları, Çin, Rusya, Hawaii, Alaska ve Japonya başta olmak üzere birçok bölgede tsunami uyarıları yapılarak tahliyeler gerçekleştirildi. Akdeniz Sismoloji Merkezi de tsunami ihtimaline karşı uyarı yayınladı.
3 kıtanın çarpıştığı yer
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan, depremin detaylarını ve olası etkilerini Odatv’den Gözde Sula’ya değerlendirdi. Ercan, depremin üç kıtanın kesişim noktasında meydana geldiğini vurgulayarak, “Bu deprem üç tane kıta parçasının kesim yerinde olmuştur. Depremin olduğu yer Amerika kıtası olarak geçer; Kamçatka, Amerika kıtasının Asya’daki devamıdır. Kamçatka’nın hareket yönü Avrasya kıtasına, yani batıya doğrudur. Öte yandan Avrasya kıtası da Amerika kıtasını iteklercesine doğuya doğru hareket eder. Altında ise Pasifik kıtası yer alır. Bu kıta Japonya, Kore ve Pasifik Okyanusu’nu kapsar ve kuzeye, Kamçatka’ya doğru ilerler. İşte bu üç kıtanın çarpıştığı yer Kamçatka’dır” dedi.
Beklenen bir depremdi
Prof. Dr. Ercan, bölgenin büyük bir deprem potansiyeli taşıdığını ve yaşanan depremin sürpriz olmadığını ifade etti. Ercan, “Jeofizik mühendisleri olarak kıtaların kesim yerlerinden ve kırık zonlarından çok korkarız. Bu deprem şaşırtıcı değil, beklenen bir olaydı. Daha önce Japonya sınırları içinde, Pasifik Okyanusu’nda benzer büyük depremler yaşandı. Bu da onların bir devamı niteliğinde. Bilim insanları tsunami dalgalarının 10-15 metreyi bulmayacağını, 3 metre dolaylarında kalacağını öngörüyor. Bunun nedeni, deniz tabanında bir göçmenin değil, bir bindirmenin meydana gelmiş olmasıdır. Yani yer kabuğunda bir çarpışma, büzülme yaşanmıştır. Yer şekli değişmiştir. Bu nedenle büyük süpürtü dalgaları yerine daha sınırlı tsunamiler beklenmektedir” açıklamasını yaptı.
Dünya sarsılıyor
“Bu 8.8’lik deprem son yılların en büyüklerinden biri. Dünya üzerindeki altıncı büyük deprem olabilir. Şu anda tüm dünya sarsılıyor” diyen Ercan, “Jeofizik algılama istasyonları bu sarsıntıyı ölçüyor. Bu tür depremler, yerkürede üç farklı hareket oluşturur: Burkulma, sıkışma-uzama ve büzülme-şişme. Bu süreç, dünya üzerindeki kırıkları tetikleyebilir. Kamçatka’nın 200 kilometre yarıçapındaki alan 1. derece deprem bölgesidir. Önümüzdeki bir hafta ila 15 gün içinde 7.8 ila 8 büyüklüğünde artçılar beklenebilir. Ayrıca dünya genelinde gerilim biriktiren faylarda da orta büyüklükte depremler görülebilir” ifadelerini kullandı.
Kontrol edilemez
Prof. Dr. Ercan, Türkiye’nin bu büyük depremden az da olsa etkilenebileceğini ifade ederek, “Türkiye bu depremden yüzde 3 oranında etkilenebilir. Çünkü yer yuvarındaki bütün levhalar birbiriyle iletişim halindedir. Bu depremlerin kaynağı, yerkürenin 50 kilometre altındaki astonosferdeki çevrim akımlarıdır. Bu hareketler kontrol edilemez. Eğer Türkiye üzerinde bu etkinin bir sonucu olacaksa, en çok yüzde 52 oranında Kuzey Anadolu Fayı’nda, yüzde 32 oranında Batı Anadolu kırıkları üzerinde ve yüzde 13 oranında Doğu Anadolu Fayı’nda etkisi görülebilir” bilgisini verdi.
