“7552 Sayılı İklim Kanunu ne getiriyor, kimleri etkiliyor?” sorusunu sorarak yeni iklim kanununa ilişkin değerlendirmelerde bulunan Mustafa Erken, “Türkiye’nin uzun süredir gündeminde olan İklim Kanunu resmen yürürlüğe girdi. “Kirleten öder” ilkesini temel alan 7552 sayılı yasa, büyük sanayi tesislerini, elektrik santrallerini ve ağır sanayiyi doğrudan ilgilendiriyor. Amaç, karbon salımlarını azaltmak, temiz enerji yatırımlarını artırmak ve Türkiye’nin Avrupa Birliği ile ticarette geride kalmasını önlemek. Yasanın getirdiklerine bakarsak; Kanuna göre büyük fabrikalar, enerji santralleri ve ağır sanayi tesisleri artık havaya saldıkları karbonun hesabını vermek zorunda olacak.
Kirleten öder sistemi ile daha çok emisyon yapan daha fazla bedel ödeyecek. Elde edilen gelir, iklim değişikliğiyle mücadelede kullanılacak. Güneş, rüzgâr, hidrojen gibi temiz enerji yatırımlarının önü açılacak. Her ilde iklim kurulları kurulacak, belediyeler sürece dahil olacak” ifadelerini kullandı.
Kimler etkilenecek?
Yeni iklim kanunundan kimlerin etkileneceğini de anlatan Erken, “Sanayi ve enerji şirketleri etkilenecek. Yüksek emisyon yapan kuruluşlar daha fazla yükümlülükle karşılaşacak. İhracatçılar etkilenecek. Özellikle AB’ye mal satan firmalar karbon salımlarını ölçmek zorunda. Vatandaşlar haliyle etkilenecek. Doğrudan ceza yok, ancak çimento, demir-çelik gibi ürünlerde fiyat artışı yaşanabilir” dedi.
Eleştiriler neler?
Konu hakkında yapılan en çok eleştiriler de anlatan Erken; “Kanun kamuoyunda yoğun tartışma yarattı. STK’lar şeffaflık ve katılım eksikliğini eleştiriyor. Muhalefet, elde edilecek gelirlerin halka dönmesi gerektiğini ve adil geçiş ilkesinin göz ardı edildiğini savunuyor. Fosil yakıtlardan çıkış planının olmaması ve yangın, sel, kuraklık gibi alanlarda düzenleme yapılmaması da eleştiriler arasında. Bazı sosyal medya kullanıcılarının “tarım bitecek” ya da “çiçek yetiştiremeyeceğiz” yorumları ise uzmanlarca asılsız bulunuyor” ifadelerini kullandı.
Vatandaş için ne anlama geliyor?
Erken'e göre yasa vatandaş için şu anlama geliyor; “Yasa bireylere doğrudan yasak getirmiyor. Ancak enerji fiyatları ve ürün maliyetleri üzerinden dolaylı etkiler olabilir. Öte yandan daha temiz hava, yeni yeşil iş imkanları ve geleceğe daha yaşanabilir bir ülke bırakma hedefi vatandaş için önemli kazanımlar arasında. Kısacası, 7552 sayılı İklim Kanunu Türkiye’de bir ilki temsil ediyor. Başarıyla uygulanırsa, hem doğa hem de gelecek nesiller için önemli bir kazanım olacak
