Türkiye’de suça sürüklenen çocuk sayısı her yıl biraz daha artıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) son verilerine göre yalnızca 2024 yılında 202 bin 785 çocuk, suç işlediği iddiasıyla güvenlik birimlerine getirildi. Bu, bir önceki yıla göre yüzde 13’lük artış anlamına geliyor. Olay sayısı 612 bini aştı; çocukların karıştığı suçların başında yaralama, hırsızlık ve uyuşturucu geliyor. Yani çocuklar en çok şiddet, yoksulluk ve madde trafiği üçgeninde kayboluyor.
Son üç yılda geriledi
Eğitim Reformu Girişimi’nin verileri, zorunlu eğitim çağında olup okula gitmeyen çocuk sayısının 611 bin 612 olduğunu ortaya çıkardı. Bu çocukların üçte ikisi 14–17 yaş aralığında; yani çetelerin tam hedefindeki yaş grubu. Kız çocukları ev içi yüklerle, erkek çocukları geçim derdiyle okuldan kopuyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2024 istatistiklerine göre lise çağında okullaşma oranı son üç yılda geriledi. Artık her beş gençten biri açık öğretimde. UNICEF verileri de tabloyu ağırlaştırıyor: 400 bin mülteci çocuk hala eğitim dışında. Dil engeli ve yoksulluk, bu çocukları çocuk işçiliğine ve suça açık hale getiriyor.
Fail de mağdur da çocuk
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “Daltonlar” soruşturmasına ait iddianameler, organize suç örgütlerinin çocukları nasıl araçsallaştırdığını gözler önüne serdi. Savcılığa göre ceza indiriminden yararlanabilecek yaşta çocuklar tetikçi, kurye, gözcü olarak kullanıldı. İddianamede adı geçen 17 yaşındaki C. A. D. , kar maskesi, sahte plaka ve ruhsatsız silahla yakalandı. Savcılık, C.A.D’nin örgüt üyeleriyle birlikte “yağma” ve “tehdit” eylemlerine katıldığını, “suça sürüklenen çocuk” statüsünde yargılanacağını belirtti. 40. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada sanık listesinde 16–17 yaşındaki çocuklar da var. Mağdurlar arasında ise 2004 doğumlu gençler bulunuyor. Yani bu dosyada fail de mağdur da çocuk.
Sorun cezalar değil
Geçtiğimiz hafta avukat Serdar Öktem’in Şişli’de öldürülmesi davasında da tablo değişmedi. tutuklanan dokuz kişiden ikisi çocuk. Polis kayıtlarına göre cinayeti işleyen grup “Daltonlar” ile bağlantılı. Güvenlik kaynakları, örgütlerin “kuryelikten tetikçiliğe geçişi” çocuklara yaptırdığını, ceza almayacakları inancıyla onları öne sürdüğünü belirtiyor. Hükümet, 11. Yargı Paketi’yle 15–18 yaş grubunda işlenen ağır suçlarda yaş indiriminin kaldırılmasını planlıyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç “Ceza indiriminden yararlanma dönemi bitiyor” dedi. Ancak çocuk hakları savunucuları “Sorun cezalar değil, çocukları suça iten koşullar. Çocuk yoksulsa, okulsuzsa, yalnızsa yeniden suça sürüklenir” açıklamasını yaptı.
