İstanbul'un sessiz krizi

İstanbul’da kiralar son bir yılda neredeyse yarı yarıya arttı. Merkez ilçelerde 50–60 bin lirayı bulan kiralar, çeperlerde dahi 35-40 bin lira bandına çıktı. Gelirlerin aynı hızda artmaması, özellikle orta sınıf ve gençler için konutu erişilmez hale getirdi.

Sorunun kökleri çok katmanlı: 

Yüksek enflasyon yeni konut üretimini zorlaştırıyor.
İnşaat maliyetleri artıyor, arz daralıyor.
Satın alma gücü eridikçe talep kiraya kayıyor.
Merkezde sınırlı stok, kısa dönemli kiralamalarla birleşince fiyatlar iyice şişiyor.

Kısa vadede yapılabilecekler

Kira Destek Programları: Özellikle dar gelirli ailelere, belediyeler veya merkezi yönetim aracılığıyla doğrudan kira desteği sağlanmalı. Böylece en kırılgan kesim, barınma krizinde koruma altına alınabilir.
Boş Konutların Kullanıma Açılması: Atıl durumdaki kamuya ait ya da uzun süredir boş tutulan özel mülkler kiralık konut havuzuna dahil edilmeli. Bu, arzı artırarak fiyat baskısını azaltır.
Denetim Mekanizması: Emlak piyasasında fahiş artış yapan ev sahiplerine yönelik hızlı denetim ve caydırıcı yaptırımlar getirilmeli. Şeffaf bir piyasa hem kiracıyı hem de adil davranan ev sahibini korur.

Orta ve uzun vadeli çözümler

Sosyal konut projeleri: Dar ve orta gelir grubu için kamu destekli, uygun fiyatlı konut üretiminin hızlandırılması.
Planlı kentleşme: Yeni gelişim bölgelerinin ulaşım altyapısıyla birlikte planlanması. Raylı sistem hatlarını arttırmak ve yeni ulaşım nokatalarının çevresinde uygun fiyatlı konut alanları oluşturmak.
Şeffaf veri ve denetim: İlçe ilçe kira verilerinin düzenli yayımlanması, piyasanın karanlıkta kalmaması.

Kentin geleceği

İstanbul sadece gökdelenlerden ibaret değil; burada yaşayan milyonların emeği, hayali ve umudu var. Eğer bugün kararlı adımlar atılırsa, kentte hâlâ dengeli ve adil bir yaşam mümkün. Kiralar yalnızca bir ekonomik veri değil; toplumsal huzurun, fırsat eşitliğinin ve geleceğe dair umudun anahtarı.

Şimdi karar zamanı: İstanbul ya herkesin yaşayabildiği bir kent olarak kalacak, ya da sadece varlıklı bir azınlığın erişebildiği bir vitrin şehre dönüşecek. Çözüm için geç değil ama vakit daralıyor.