Evlerimiz depreme hazır mı?

Deprem kuşağında yer alan bir ülke olarak ülkemizin en temel gerçeklerinden biriyle yüzleşmek zorundayız. Bu yüzden de deprem öncesinde alabileceğimiz tüm önlemleri alarak oluşabilecek riskleri minimuma indirebiliriz. Deprem anında o korku ve panikle aklı selim davranmak zor biliyorum ancak bu senaryoyu kafamızda daha önceden kurarsak ve önlemlerimizi alırsak o anki güvenliğimizi arttırabiliriz.

Peki neler yapabiliriz? Öncelikle kitaplık, dolap, vitrin, televizyon gibi devrilme potansiyeli yüksek mobilyaları sabitlemek hayati önem taşır. Özel bağlantı elemanları, metal köşebentler kullanılarak bu mobilyalar sağlam bir şekilde duvara monte edilmelidir. Bu sadece büyük depremlerde değil ufak sarsıntılarda ya da mobilyada oluşan bir sıkıntı sebebiyle oluşan devrilme riskini önleyebilir.

Bir diğer önlem olarak tavanda asılı duran, ağır aydınlatma elemanları yerine daha hafif tavanla bütünleşen gömme spot ya da ray spot aydınlatmaları tercih edebilirsiniz. Eğer avize kullanılacaksa, mutlaka güvenlikli askı sistemleri ile sabitlenmelidir. Ayna ve resim çerçevelerinin de hafif malzemelerden seçilmesi ve sağlam kancalarla asılması önemlidir. Büyük cam yüzeyler ve aynalar, olası bir kırılmaya karşı koruma sağlayan güvenlik filmleri ile kaplanabilir. Bu filmler, camın parçalanmasını engelleyerek yaralanma riskini azaltır.

Mutfak ve banyo gibi alanlarda dolap kapaklarının ve çekmecelerin kendiliğinden açılmasını engelleyen güvenlik mandalları ya da kilit sistemleri kullanılabilir. Deprem anında mutfak dolabı gibi içinde bardak, tabak gibi kırılan malzemelerin fırlaması ciddi tehlikeler yaratabilir.

Dekoratif olarak güzel dursa da yatağın üst duvarına yapılan kitaplık gibi üniteleri doğru bulmuyorum. Tablo ya da büyük bir ayna asmayı da aynı şekilde. Çünkü deprem anında bu eşyalar uyurken üzerinize devrilebilir. Tavan ve duvarı aynayla kaplamak da olası bir sarsıntıda kırılarak yaralama riski oluşturur.

Mekânın genel yerleşimini düzenlerken kaçış yollarını mümkün mertebe boş bırakmak önemli. Koridorlar, kapı önleri ve merdiven boşlukları her zaman serbest bırakılmalı. Bildiğiniz gibi merdivenler binalarda ilk yıkılacak alanlardan biridir. Bu sebeple deprem sırasında panikle merdivenlere kesinlikle koşmamalıyız. Ayrıca deprem gece de meydana gelebilir. Bu sebeple yatağımızı da pencerenin önünden veya eşyaların devrilebileceği yerlerden uzak yerleştirmeliyiz.

Bu arada deprem öncesinde evimizde “güvenli alan” belirlemekte fayda var. Aile fertlerinizle bu odayı kararlaştırabilir ve herkesin burada toplanmasını kararlaştırabilirsiniz. Bu odayı seçerken devrilmeyen sağlam eşyaların olması, en az pencerenin olduğu, olası bir devrilme durumunda koruyabilecek masa, sandalye gibi özellikle de “yaşam üçgeni” oluşturabilecek bir alanın kurgulanması çok faydalı olur. Bu odada deprem çantası bulundurulması da ayrıca önemli.

Depremle ilgili yazıları, haberleri takip etmek ne kadar huzursuz edici olsa da bununla yüzleşmek ve gereken önlemleri almak zorundayız. Her depremde ağır bir bilançoyla yüzleşmek ve bunu kabullenmek zorunda değiliz. Bizde yüzlerce binanın yıkıldığı depremler, Japonya’da kimsenin burnu kanamadan atlatılabiliyor. Ahmet Mete Işıkara’nın, namı diğer Deprem Dede’mizin de dediği gibi: “Deprem öldürmez, tedbirsizlik öldürür.”