Sessizlik mi disiplin mi?

Yıllardır kulaklarımızda yankılanan o tanıdık ses: dersin başlangıcını ve bitişini haber veren zil... Eğitim hayatımızın en değişmez sembollerinden biri oldu. Ancak artık bu alışkanlık da tarihe karışmak üzere. Milli Eğitim Bakanlığı, pilot uygulamalarla birlikte “zilsiz okul” sistemine geçmeyi gündeme aldı. Peki bu sessizlik, gerçekten de eğitimde devrim mi getirecek?

Kulağa hoş geliyor değil mi? Daha modern, daha özgür, daha sorumluluk sahibi öğrenciler... Ama işin aslı bu kadar romantik değil. Çocukların sorumluluk bilincini geliştirmek güzel bir hedef olabilir, ama yıllardır oturmuş bir düzeni kökten değiştirmek öyle kolay mı?

Unutmayalım: O zil sadece bir ses değildi. Teneffüsün mutluluğunu, sınıfa yetişmenin heyecanını, çocukluğun ritmini belirleyen bir işaretti. Şimdi “zili kaldırıyoruz” diyerek, aslında okul kültürünün köklerinden birini söküp atıyoruz.

“Dışarıda hayatın zil sesi yok, zamanı yönetmeyi öğrensinler” deniyor. Peki, çocukların yaşına, psikolojisine bakılacak mı? Saat bilinci daha tam oturmamış, dikkat dağınıklığı yaşayan bir ortaokul öğrencisine “zilsiz disiplin” dayatmak gerçekten çözüm mü olacak? Yoksa sınıflarda kaos mu çıkacak?

Kaldı ki dünyada örnekleri var diye hemen övgüler düzüyoruz. Evet, Finlandiya’da zilsiz okul var. Ama Finlandiya’nın eğitim sistemiyle Türkiye’nin eğitim sistemi aynı mı? Öğretmenlerin koşulları, sınıf mevcutları, velilerin eğitime yaklaşımı aynı mı? Kopyala-yapıştır eğitim politikalarıyla bu ülkenin sorunları çözülemez!

Sorulması gereken soru şu: Zil gerçekten eğitimimizin en büyük derdi miydi? Öğretmen açığı, kalabalık sınıflar, fırsat eşitsizliği, müfredat tartışmaları ortadayken, biz kalkmış zil sesinin peşine düşüyoruz.

Elbette yenilikten korkmayalım, ama sorumluluk bilinci kazandırmak istiyorsak önce sistemin kendisine disiplin kazandıralım. Yoksa ortada ne zil kalır ne düzen... Çocuklarımız ise yine deneme tahtasına dönmüş olur.