Çılgın yarış
Şöyle başlayalım. Konuya vakıf olanlar biliyordur. Bilmeyenler veya merak edenler için duyuralım. ABD’de yapay zeka çılgınlığı yeni bir boyut kazandı. Büyük teknoloji şirketleri bu yıl yapay zekaya yaptıkları harcamaları inanılmaz derecede artırdılar. 155 milyar dolar. Harcamaların yavaşlayacağına dair hiçbir işaret yok. Bu miktar , ABD hükümetinin 2025 mali yılında eğitim, öğretim, istihdam ve sosyal hizmetlere harcadığından daha fazla.
2022 yılında OpenAI'nin ChatGPT adlı chatbot'u piyasaya sürerek yapay zeka yarışını başlatmasından ikibuçuk yıl sonra teknoloji şirketleri yapay zeka harcamalarını hızlandırdı. Facebook-Instagram-WhatsApp’dan oluşan Meta, Microsoft, Apple, Amazon ve Google'ın ana şirketi Alphabet insan beyninin yeteneklerini taklit edebilen, hatta aşabilen sistemler yaratmak için çılgın çabalarına yüz milyarlarca dolar yatırıyor.
Yıl henüz bitmedi ama beş Amerikan teknoloji şirketi 2025 mali yıllarında toplam 364 milyar dolar harcamaya hazır olduklarını bildirdiler. Bu rakam daha önceki 325 milyar dolarlık tahminlerinden daha yüksek. The Wall Street Journal gazetesi ‘Bu rakam 400 milyar doları aşar‘ diyor. Bu çılgın yarışı anlamak için bu yıl Temmuz‘da yayınlanan “ABD Yapay Zeka Aksiyon Planı”na bakmak gerekiyor.
Merak edenler, (Winning the Race : America’s AI Action Plan) adlı planı Beyaz Saray’ın sayfasında okuyabilir. Yapay zeka çağının eşiğindeyiz ve ABD - bundan hiç şüphe yok- bu çağa hükmetmeyi amaçlıyor. Hatırlayalım. ABD Başkan Yardımcısı Vance, 11 Şubat‘ta Paris’te Yapay Zeka Eylem Zirvesi’nde ABD'nin yapay zeka için "altın standardı" belirlemeye devam etmesini sağlayacağını da söylemişti.
Başkan Yardımdısı Vance ‘ Şimdi, son 20 yıldaki teknolojik yenilikler, genellikle bilgisayar ekranlarına bakan ve bit dünyasında mühendislik yapan akıllı insanların görüntülerini çağrıştırdı, ancak şu anda, buhar makinesinin veya Bessemer çeliğinin icadıyla eşdeğer, yeni bir sanayi devriminin olağanüstü ihtimaliyle karşı karşıyayız‘ diyor.
ABD’nin planının özeti ilk sayfada veriliyor; ‘Yapay zeka’daki atılımlar küresel güç dengesini yeniden şekillendirme potansiyeline sahip. Küresel rakiplerimiz bu teknolojiden yararlanırken ABD’nin tartışmasız küresel bir güç elde etmesi ve bunu sürdürmesi ulusal güvenlik açısından bir zorunluluktur.‘ Detaylı bir incelemeye gerek duymadan söyleyebiliz, Bütün amaç Çin’in önünde olmak, dünyayı Yapay Zeka gücüyle yönetmek.
Zaten ocak ayında Trump’ın yemin töreninde teknoloji patronlarının en değerli yere oturmasından belliydi. Yemin töreninde Amazon'un kurucusu Jeff Bezos, Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi Meta Şirketi'nin CEO'su Mark Zuckerberg, Apple'ın CEO'su Tim Cook ve Google CEO'su Sundar Pichai gibi teknoloji devleri yan yana yer aldı. Bu isimler özel davetliler olarak kabine üyelerine ayrılan bölümde yer aldılar.
Şöyle bir cümle kurmak ne kadar isabetli bilemiyorum ama büyük yapay zeka dönüşümü yaklaşıyor sanki. Örneğin, Çin'in son yirmi yıldaki ekonomik mucizesinin en önemli unsurlarından birinin yapay zeka olduğu biliniyor. Örneğin, geçen sonbaharda Çin'de yaklaşık 160 km otoyol, hiçbir insan müdahalesi olmadan, yalnızca insansız hava araçları ve robotlarla çok kısa bir sürede yeniden asfaltlanmış.
Milyarlarca dolarlık rakamların Wall Street analistlerine göre, Avrupa Birliği'nin savunmaya yaptığı üç aylık harcamalardan daha fazla olduğu söyleniyor. Peki bu teknoloji şirketleri neden bu kadar harcama yapıyorlar? Gerçek hedefleri sadece ticari liderlik olabilir mi? Bir çılgın yarış var ve sanırım bu yarışın kaybedeni olmamak için harcıyorlar. Sonunda Yapay Zeka’yı kontrol eden ülke ve şirketlerin, dünyayı kontrol edeceği söyleniyor.
Yapay Zeka önceki teknoloji inovasyon dalgalarından oldukça farklı... 1960'larda entegre devreler, 1980'lerde mikro bilgisayarlar veya 2000'lerde internet patlaması dönemi çoktan geride kaldı. Yapay zeka, insanlık tarihinde kendisinden önceki herhangi bir devrimden daha fazla değişiklik yaratabilir. Soru sadece yapay zeka ile neler yapabileceğimiz değil, yapay zekanın bizimle neler yapabileceği galiba.
