İsrail-İran savaşı

13 Haziran Cuma sabah 04.00 civarında İsrail tarafından İran'a yönelik hava saldırısı başladı. Saldırıda ilk belirlemelere göre İran Genelkurmay Başkanı olmak üzere 54 kişi hayatını kaybetti. Son günlerde ABD’nin İsrail’in İran’a yönelik bir saldırı olacağını gerekçe gösterip, vatandaşlarını Ortadoğu’da seyahat etmemeleri konusunda uyarması ve Irak’taki büyük elçilik personelini tahliye etmesi bir savaş beklentisi oluşmasına sebep olmuştu.

İsrail yaklaşık 10 yıldır İran'ı vurmak istiyordu. İsrail, ortadoğu'da başta Filistin'de bulunan Hamas olmak üzere Lübnan ve Suriye'de bulunan Hizbullah, Yemen'de Husiller ile sürekli çatışma halindeydi ve bu güçlerin İran'ın desteklediğini açıklıyordu. İsrail, İran'ın vekil güçleri olarak gördüğü Sürüye, Lübnan ve Yemen'e ABD ile birlikte düzenlediği saldırılar ile adeta İran'ın kanatlarını ve kollarını kırmıştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, sıranın İran'a geldiğini ve İran'ı vuracaklarını defalarca açıklamıştı. ABD Başkanı Trump, 20 Ocak'ta göreve gelir gelmez İran ile öncelikle nükleer program konusunda müzakere ile bir anlaşmaya varmak istediğini açıklamıştı. ABD ile İran arasında Nisan ayında başlayan ve devam eden müzakereler olumsuz sonuçlanınca Cuma sabahı İsrail'in İran'a yönelik büyük saldırısı gerçekleşti.

Ortadoğu'da tarihten gelen ve Arap ülkelerini ikiye bölen Şii ile Sünni mezhep rekabeti kutuplaşmaya neden oldu. S.Arabistan, Katar, Ürdün, BAE ve Kuveyt olmak üzere çok sayıda Arap ülkesi ABD ve İsrail tarafı ve güdümünde oldukları için İsrail Ortadoğu'daki saldırılarında bir karşılık görmüyor. Petrol zengini Arap ülkelerinin yöneticileri varlık sebepleri ihanet olduğu için ülkelerinde Aile bireyleri olarak uzun süre yönetimde yer alıyorlar. İran Şii mezhebinden olduğu için İran'a yapılan saldırılara tepki vermek veya İran'a destek vermek yerine, İran'a karşı ekonomik yaptırımlara destek verip ve İran'a yapılan saldırılara destek verdikleri görülüyor. İran'a destek veren ülkeler ABD basıkı yüzünden bu destek sınırlı kalıyor. Ayrıca Cuma sabahı İsrail'in İran'a yönelik hava saldırısı ardından, İran İsrail'e yönelik gönderdiğ 100 İHA ve Füzeler Irak ve suriye'de bulunan ABD güçleri tarafından imha edildi.

Ortadoğu bölgesinde Sünni ve Arap ülkelerin baskın olduğu İslam dünyasında Şii mezhebi nedeniyle bölgede yalnız kaldığını fark eden İran, kendi topraklarında başta ABD ve İsrail olmak üzere Sünni Arap devletlerin ve ABD ve İsrail olmak üzere diğer düşmanlarının saldırısına uğramamak amacıyla bazı stratejiler geliştirdi. İran, çıkarları için silahlı eylemler gerçekleştiren bir örgütler ağı oluşturdu. ABD ve Avrupa Birliği'nin "terörist" olarak nitelediği Lübnanlı örgüt Hizbullah bunların başında geliyordu. İran'ın "direniş ekseni" diye nitelediği bu ağ Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen'e kadar uzanıyordu. İran ile İsrail arasındaki gerilimin bir "örtülü savaş" olarak nitelenmesinin başlıca sebebi, iki ülkenin birbirine hükümetlerin resmi olarak üstlenmediği eylemler üzerinden saldırmasıydı. İran ve müttefiklerine karşı açıkça düşmancıl eylemlerde bulunmaktan kaçınan İsrail, diğer yandan İran destekçilerine karşı savaşan üçüncü ülkelerdeki silahlı gruplara finansal destek veriyordu. İsrail, İran'ın nükleer programının önüne geçme konusunda yıllardır girişimlerde bulunup İran'ı vurmakla tehdit ediyordu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yaptığı son açıklamada İran'ı vurmaya devam edeceklerini açıkladı.