1965’ten bu yana ilk kez SAT-1 serotipi şap hastalığı Hakkâri’den ülke geneline yayıldı. Binlerce hayvan kaybı, pazarların kapanması ve hareket kısıtları üreticiyi vuruyor. Sütte yüzde 70’e varan kayıp riski ve 4,1 milyar doları aşan ekonomik zarar konuşuluyor; yetkililer ağustos sonuna dek yüzde 85 aşılama hedefliyor. Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ise hastalığın gerilediği yönünde açıklamalarda bulundu.
CİDDİ TEHLİKELER İÇERİYOR
Türkiye hayvancılığı, son yılların en ağır salgınıyla karşı karşıya. İYİ Parti Genel İdare Kurulu Üyesi ve Kafkas Kars Dernekler Federasyonu Onursal Başkanı Özdemir Polat, 1965’ten beri ilk kez görülen SAT-1 serotipi şap hastalığının Hakkâri’den başlayarak kısa sürede ülke geneline yayıldığını belirtti. Salgın, binlerce hayvanın telef olmasına ve çok sayıda üreticinin yılların emeğini bir anda kaybetmesine yol açtı. Alınan önlemler kapsamında hayvan pazarları kapatıldı, hayvan hareketlerine kısıtlamalar getirildi. Bu tedbirler yayılımı yavaşlatmayı hedeflese de sahadan gelen bildirimler, bazı bölgelerde aşılama hızının yetersiz kaldığına işaret ediyor.
AFET BÖLGESİ İLAN EDİLMELİ
Uzmanlar, süt üretiminde yüzde 70’e varan kayıp riskinin altını çiziyor. Bu durumun et ve süt fiyatlarında yeni artışlara yol açabileceği değerlendiriliyor. Tarım çevrelerine göre toplam ekonomik kayıp 4,1 milyar doları aşabilir. Özdemir Polat, yaşanan kayıplar karşısında üreticilerin kredi borçlarının ertelenmesi, zararlarının karşılanması ve ağır etkilenen bölgelerin afet bölgesi ilan edilmesi taleplerini gündeme taşıdı.
AŞILAMA HEDEFİN ALTINDA KALIYOR
Yetkililer, ağustos sonuna kadar yüzde 85 aşılama oranına ulaşmayı hedefliyor. Ancak mobil ekip sayısı, lojistik ve tedarikteki aksamalar nedeniyle bazı illerde hızın beklenen seviyenin altında kaldığı bildiriliyor. Uzmanlara göre odak aşılama, sürü içi karantina ve yoğun saha taraması eş zamanlı ve kararlı biçimde yürütülmedikçe yayılımın kontrolü zor.
ÜRETİCİ ÇARE BULUNMASINI BEKLİYOR
Salgından etkilenen çiftçiler, nakit akışının bozulduğunu, yem maliyetlerinin arttığını ve kesim-dışsatım kanallarının daraldığını belirterek acil destek istiyor. Sektör temsilcileri, hızlı tazmin süreçleri ve finansal nefes paketleri uygulanmazsa ahırların boşalabileceği, sektörün toparlanmasının yıllar alabileceği uyarısında bulunuyor.
İDDİALAR BİLİMSEL DEĞİL AÇIKLAMASI
Öte yandan, Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, bazı medya organları ve sosyal medyadaki bazı hesaplar tarafından servis edilen şap hastalığının hızla yayıldığı ve milyarlarca dolarlık ekonomik kayba yol açtığı iddiasıyla ilgili bir açıklama yayınladı. Açıklamada iddiaların bilimsel bir temele dayanmadığı ve dezenformasyon amacıyla yayıldığına vurgu yapılırken; "Aşılama oranının %85'i geçtiği bölgelerde hastalık belirgin şekilde gerilemektedir." ifadelerine yer verildi.
Üreticinin talepleri ne?
• Kredi borçlarının faizsiz ertelenmesi
• Hayvan kaybı ve gelir düşüşü için hızlandırılmış tazmin
• Ağır etkilenen bölgelerde afet bölgesi ilanı
• Yem ve veterinerlik desteği
Yol Haritası – Uzman Önerileri
1. Hızlı aşılama: Riskli havzalarda 7/24 vardiya ve takviye ekipler
2. Odak karantina: Sürü içi izolasyon, ring aşılaması ve test-negatif şartı
3. Pazar yönetimi: Kontrollü açılış için test-negatif zorunluluğu
4. Şeffaf veri: İl/ilçe bazlı günlük vaka–aşılama panosu
5. Finansal destek: Erteleme, tazmin ve yem desteği paketi
